Maralal

Kama mchambuzi wa masuala ya kifedha, ni muhimu kuchunguza kwa undani makampuni yanayotoa huduma za mikopo ya kidijitali nchini Kenya. Maralal Ledger Limited, inayojulikana kama Maralal, ni miongoni mwa watoa huduma za mikopo ya kidijitali waliopewa leseni na Benki Kuu ya Kenya (CBK). Makala haya yanalenga kukupa ufahamu mpana kuhusu huduma za Maralal, muundo wake wa biashara, na jinsi inavyojipambanua sokoni.

Utangulizi na Historia ya Maralal nchini Kenya

Muhtasari wa Kampuni

Maralal Ledger Limited imejumuishwa nchini Kenya ikiwa na leseni kama mtoaji wa mikopo ya kidijitali asiyechukua amana, iliyotolewa na Benki Kuu ya Kenya mnamo Machi 6, 2024. Kampuni hii inalenga zaidi kutoa mikopo ya mapema ya mshahara kwa wafanyakazi wanaopata mishahara nchini Kenya. Kipengele chake kikuu ni uwezo wa kuunganishwa na mifumo ya malipo ya mishahara ya waajiri, kuruhusu makato ya moja kwa moja ya mkopo kutoka kwa mshahara. Hii inapunguza kwa kiasi kikubwa hatari ya kutorejesha mkopo.

Ingawa mwaka halisi wa kuanzishwa haujathibitishwa hadharani, Maralal inamilikiwa kibinafsi na taarifa za usimamizi zinaonyesha kuwa ilianzishwa na wajasiriamali wa teknolojia ya kifedha wa humu nchini. Kampuni inasimamiwa chini ya Sheria ya Wapatanishi wa Mikopo Midogo Midogo ya mwaka 2006 na Kanuni za Watoaji wa Mikopo ya Kidijitali za CBK za mwaka 2022.

Muundo wa Biashara na Lengo la Soko

Muundo wa biashara wa Maralal unategemea ada na riba zinazotozwa kwenye mikopo ya mshahara. Mapato yanatokana na ada za kuanzisha mkopo, riba kwenye mikopo iliyotolewa, na ada za miamala ya malipo ya Paybill. Soko lake lengwa ni wafanyakazi wanaopata mishahara katika makampuni ya kati na makubwa. Pia inalenga idara za rasilimali watu (HR) na fedha zinazotafuta suluhu rahisi za kutoa mikopo ya mapema ya mshahara na malipo ya jumla.

Maralal inajipambanua kwa uwezo wake wa kuunganisha mifumo yake na majukwaa ya HR na malipo ya makampuni, kuwezesha malipo ya jumla, na kutoa suluhu nyinginezo za teknolojia ya kifedha.

Bidhaa na Huduma za Mikopo Zinazotolewa na Maralal

Mkopo wa Mapema wa Mshahara (Salary Advance)

Hii ndiyo huduma kuu ya Maralal. Ni mkopo wa muda mfupi unaotolewa kwa kiasi cha mshahara uliopatikana tayari, na hulipwa kupitia makato ya moja kwa moja kutoka kwa mshahara unaofuata. Hii inatoa fursa kwa wafanyakazi kupata fedha za haraka kukidhi mahitaji ya dharura.

• Kiasi cha Mkopo: Ingawa kiasi cha chini na cha juu hakijathibitishwa hadharani na Maralal, kwa kawaida mikopo ya mshahara sokoni huanzia kati ya KSh 5,000 hadi KSh 100,000. Kiasi halisi hutegemea mapato halisi ya mkopaji na sera za mwajiri.
• Viwango vya Riba na Ada: Viwango vya riba vya Maralal havijathibitishwa hadharani. Hata hivyo, viwango vya kawaida vya mikopo ya mshahara nchini Kenya huanzia 4% hadi 8% kwa mwezi, ikimaanisha kiwango cha asilimia cha kila mwaka (APR) cha takriban 48% hadi 96%. Kuna uwezekano wa kutoza ada za kuanzisha/kusindika mkopo, ambazo sokoni huweza kuwa kati ya 2% hadi 5% ya kiasi cha mkopo. Ada za malipo ya kuchelewa, ingawa hazijathibitishwa, kwa kawaida huwa KSh 1,000 au 5% ya salio lililobaki.
• Masharti ya Urejeshaji: Mikopo hii hulipwa kwa ujumla kwa mkato mmoja wakati wa mzunguko unaofuata wa malipo ya mshahara, ambao kwa kawaida huwa kati ya siku 30 hadi 45.
• Dhamana: Hakuna dhamana inayohitajika. Urejeshaji unahakikishwa kupitia makato ya moja kwa moja kutoka kwa mfumo wa malipo ya mshahara wa mwajiri.

Huduma Nyinginezo

Mbali na mikopo ya mshahara, Maralal hutoa huduma za ziada zinazosaidia makampuni na wafanyakazi wao:

• Malipo ya Jumla/Mishahara: Huwezesha usambazaji wa mishahara kwa wingi kupitia ushirikiano na M-Pesa Paybill.
• Ujumuishaji wa Mifumo ya Malipo na HR: Jukwaa la mtandaoni la usimamizi wa malipo ya mishahara na rasilimali watu, likijumuisha ripoti na uchambuzi.
• Ufadhili wa Bima: Hutoa ufadhili wa muda mfupi kwa malipo ya bima, kwa ushirikiano na makampuni ya bima.
• Huduma za Ukusanyaji wa Malipo ya Paybill: Huwezesha wateja wa kampuni kukusanya malipo kutoka kwa wateja wao kupitia M-Pesa Paybill.

Mchakato wa Maombi, Viwango vya Riba na Masharti

Mchakato wa Maombi na Mahitaji

Maralal inatumia njia za kidijitali kwa maombi ya mkopo, jambo linalofanya mchakato kuwa rahisi na wa haraka:

• Njia za Maombi: Maombi yanaweza kufanywa kupitia tovuti yao au tovuti iliyoboreshwa kwa simu za rununu. Kwa makampuni, kuna uwezekano wa kuunganisha moja kwa moja mifumo yao ya HR/malipo na Maralal kupitia API.
• Utambulisho na Usajili (KYC): Waombaji wanahitajika kutoa nakala ya Kitambulisho cha Kitaifa na nambari ya KRA PIN kwa uthibitisho wa utambulisho.
• Uthibitisho wa Ajira: Uthibitisho wa ajira hufanywa kupitia uthibitisho kutoka kwa mwajiri.
• Tathmini ya Mikopo: Maralal hutumia mfumo wa ndani wa tathmini ya mikopo, ikichanganua historia ya malipo ya mshahara. Kwa kuwa mikopo imefungamanishwa na mshahara, hakuna haja ya kutumia data kutoka kwa mashirika ya nje ya taarifa za mikopo (credit bureaus) kwa mikopo ya mshahara.

Viwango vya Riba, Ada na Masharti

Ni muhimu kwa mkopaji kuelewa kikamilifu viwango vyote vya riba na ada kabla ya kukopa. Kama ilivyoelezwa hapo awali, viwango halisi vya Maralal havijathibitishwa hadharani, lakini ni muhimu kuuliza kampuni moja kwa moja kwa taarifa sahihi zaidi. Uhakikishe unaelewa:

• Kiwango cha Riba: Je, ni asilimia ngapi kwa mwezi au kwa siku?
• Ada za Kuanzisha Mkopo: Je, kuna ada yoyote inayotozwa kuanzisha mkopo?
• Ada za Kuchelewesha Malipo: Je, ni kiasi gani kinatozwa iwapo mkopo utachelewa kulipwa?

Kumbuka kwamba mikopo ya mshahara kwa kawaida inapaswa kulipwa ndani ya siku 30 hadi 45, na makato hufanywa kiotomatiki kutoka kwa mshahara wako. Hii inamaanisha ni muhimu kukopa kiasi unachoweza kurejesha kwa urahisi ili kuepuka matatizo yoyote ya kifedha.

Usambazaji wa Mikopo na Urejeshaji

Maralal husambaza mikopo kwa kutumia njia za kidijitali. Kwa mikopo ya wafanyakazi, fedha huwekwa kwenye akaunti za M-Pesa Paybill. Kwa malipo ya jumla ya makampuni, uhamishaji wa benki hutumika. Mfumo wa urejeshaji ni rahisi na wa kiotomatiki; makato ya mkopo hufanywa moja kwa moja kutoka kwa mshahara wa mkopaji, jambo linalopunguza uwezekano wa kuchelewa kulipa. Ada za kuchelewa hulipwa tu ikiwa mwajiri atashindwa kuwasilisha makato, na Maralal hufanya mawasiliano ya kufuatilia kupitia SMS au barua pepe.

Hali ya Udhibiti na Nafasi Sokoni

Utoaji Leseni na Udhibiti

Moja ya mambo muhimu yanayoongeza uaminifu wa Maralal ni leseni yake kutoka Benki Kuu ya Kenya, iliyopatikana Machi 6, 2024. Hii inathibitisha kuwa kampuni inafanya kazi chini ya uangalizi mkali wa kisheria na inafuata kanuni zilizowekwa. Maralal inadhibitiwa chini ya Sheria ya Wapatanishi wa Mikopo Midogo Midogo ya mwaka 2006 na Kanuni za Watoaji wa Mikopo ya Kidijitali za CBK za mwaka 2022.

Kampuni inakaguliwa na CBK mara kwa mara, ikihitajika kutoa ripoti za utendaji wa mikopo na kufuata kanuni za ulinzi wa watumiaji. Pia inapaswa kufuata Sheria ya Ulinzi wa Data kwa ajili ya usiri wa taarifa za wateja. Kanuni hizi zinahakikisha uwazi katika kutoa mikopo, ufichuzi wa ada na viwango vya riba, na utatuzi wa migogoro kupitia njia zilizowekwa na CBK.

Nafasi Sokoni na Washindani

Kama mmoja wa watoa huduma za mikopo ya kidijitali 64 waliopewa leseni na CBK, Maralal inashindana katika soko lenye ushindani mkubwa nchini Kenya. Washindani wake wakuu ni pamoja na kampuni kama vile Tala, Branch, Okolea, Lipa Later, na Marble Capital. Walakini, Maralal inajipambanua kwa kuzingatia kwake wateja wa makampuni na mikopo inayounganishwa na mifumo ya malipo ya mishahara ya waajiri. Mtindo huu wa "employer-integrated payroll advances" unapunguza hatari ya kutorejesha mikopo na kurahisisha michakato ya tathmini ya mikopo.

Maralal inalenga sehemu maalum ya soko, ikihudumia wafanyakazi wa makampuni yanayoshirikiana nayo. Kadri inavyokua, mipango yake ya upanuzi ni pamoja na kulenga makampuni ya kati katika sekta za hoteli na afya.

Uzoefu wa Wateja

Kwa kuwa Maralal inalenga sana soko la B2B (kampuni kwa kampuni), hakuna programu maalum ya simu inayopatikana kwenye maduka ya programu ya umma, na kwa hivyo hakuna ukaguzi wa wateja wa umma katika majukwaa hayo. Hata hivyo, ushuhuda wa wateja kwenye tovuti ya Maralal unasifu urahisi wa ujumuishaji na kasi ya usambazaji wa mikopo.

Malalamiko ya kawaida yasiyothibitishwa ni pamoja na umuhimu wa kuboresha uwazi wa ada, ingawa hili ni la kawaida katika sekta nzima. Uelewa mdogo wa bidhaa kwa wafanyakazi wa waajiri wasiokuwa washirika pia umetajwa. Kwa huduma kwa wateja, Maralal ina mameneja wa akaunti maalum wanaoshughulikia maswali ya makampuni na pia wanatoa msaada kupitia barua pepe.

Ushauri wa Kivitendo kwa Wakopaji Watakaojiunga na Maralal

Kwa wafanyakazi wanaozingatia kukopa kutoka Maralal kupitia mwajiri wao, hapa kuna ushauri muhimu wa kuzingatia:

• Thibitisha Masharti Moja kwa Moja: Kabla ya kukopa, wasiliana na Maralal au idara ya HR ya mwajiri wako ili kupata maelezo kamili na sahihi kuhusu viwango vya riba, ada zote, na masharti ya urejeshaji. Usitegemee tu habari za jumla za soko.
• Elewa Mfumo wa Urejeshaji: Fahamu kikamilifu jinsi mkopo wako utakavyokatwa kutoka kwa mshahara wako. Hakikisha kiasi kinachokatwa hakiathiri vibaya uwezo wako wa kukidhi mahitaji mengine ya kifedha.
• Linganisha na Chaguzi Nyingine: Ikiwa una chaguzi nyingine za mikopo, linganisha viwango vya riba, ada, na masharti. Hakikisha unachagua mkopo unaokufaa zaidi na wenye gharama nafuu.
• Kopa kwa Uwajibikaji: Mikopo ya mshahara ni ya dharura na ya muda mfupi. Usikope kiasi kikubwa zaidi ya kile unachohitaji au kile unachoweza kurejesha kwa urahisi. Kukopa kupita kiasi kunaweza kukupeleka kwenye mzunguko wa deni.
• Hakikisha Ushirikiano wa Mwajiri: Mikopo ya Maralal inategemea ushirikiano na mwajiri wako. Hakikisha kampuni unayofanyia kazi imeingia mkataba na Maralal na inasaidia huduma zao.
• Hifadhi Rekodi: Weka nakala za mikataba yote, risiti za malipo, na mawasiliano yoyote na Maralal. Hii itakusaidia kutatua masuala yoyote yanayoweza kutokea baadaye.

Maralal Ledger Limited inawakilisha fursa muhimu kwa wafanyakazi wanaopata mishahara nchini Kenya kupata mikopo ya dharura kupitia mfumo salama na uliodhibitiwa. Kwa kuelewa kwa undani huduma zao na kufuata ushauri wa kifedha, wakopaji wanaweza kutumia fursa hii kwa manufaa yao.