Kashway

Katika ulimwengu wa fedha wa kidijitali unaokua kwa kasi nchini Kenya, kampuni za ukopeshaji wa simu zimekuwa chaguo maarufu kwa wale wanaohitaji fedha za haraka. Kashway ni mmoja wa watoa huduma hawa, akijitofautisha na mikopo ya kibinafsi isiyo na dhamana na mchakato wa maombi unaotumia teknolojia ya hali ya juu. Kama mtaalamu wa fedha, ninatoa uchambuzi huu wa kina ili kusaidia Wakenya kuelewa vizuri huduma za Kashway, faida na hatari zake.

Kashway: Muhtasari na Historia Yake Nchini Kenya

Kashway ni jina la biashara linaloendeshwa na kampuni ya XGO Kenya Limited, ambayo ni tanzu ya Wakanda Network Limited, iliyosajiliwa nchini Uingereza mnamo Februari 2020. Ilizinduliwa nchini Kenya mwaka 2021, ikimilikiwa kikamilifu na mjasiriamali Robin Duan Wei kutoka China, ambaye pia ni mwanzilishi wa Mobvista Inc. Wakurugenzi wa XGO Kenya Limited ni Junjie Zhou na Elijah Nganga Ikahu.

Mfumo wa biashara wa Kashway unalenga kutoa mikopo ya kibinafsi isiyo na dhamana kwa kutumia akili bandia kujifunza (mashine kujifunza) kwa ajili ya kutathmini mikopo. Wateja wake wakuu ni wafanyikazi wa sekta rasmi na isiyo rasmi wanaohitaji mikopo ya dharura. Kampuni hii imejizolea umaarufu kwa kasi yake katika kutoa mikopo na uwezo wake wa kufikia idadi kubwa ya watu kupitia programu yake ya simu.

Bidhaa za Mikopo, Riba na Ada za Kashway

Kashway inatoa mikopo ya kibinafsi isiyo na dhamana, ikiwa haina bidhaa maalum za biashara zilizotangazwa hadharani. Mikopo hii inalenga kukidhi mahitaji ya dharura kama vile matibabu, elimu, ukarabati wa nyumba, safari, au hata kuanzisha biashara ndogondogo. Viwango vya mikopo na masharti ni kama ifuatavyo:

• Kiasi cha Mikopo: Kuanzia Shilingi za Kenya 1,000 hadi Shilingi za Kenya 500,000. Hiki ni kiwango cha juu cha mkopo kinachoweka Kashway tofauti na washindani wengine sokoni.
• Riba ya Kila Mwezi: Kati ya asilimia 3% hadi 6%.
• Kiwango cha Asilimia cha Mwaka (APR): Kati ya asilimia 36% hadi 72%. Hiki ni kiwango cha juu ikilinganishwa na mikopo ya benki au taasisi zingine za fedha.
• Muda wa Kulipa: Kati ya siku 7 hadi siku 180 (miezi 6).
• Ada ya Kuanzisha/Kusindika Mkopo: Hadi asilimia 20% ya kiasi cha mkopo. Ada hii hutozwa mapema kabla ya mkopo kutolewa.
• Ada ya Kuchelewa Kulipa: Asilimia 2% kwa kila siku ya kuchelewa. Hii inaweza kuongeza sana gharama ya mkopo ikiwa mteja atashindwa kulipa kwa wakati.
• Dhamana: Hakuna. Mikopo ya Kashway haina dhamana yoyote, inategemea tu tathmini ya mikopo kutoka kwa data ya kifaa cha mkononi cha mkopaji na taarifa zake binafsi.

Ni muhimu kwa wakopaji kuelewa kuwa riba ya kila mwezi ya 3-6% inaweza kuonekana ndogo, lakini kiwango cha asilimia cha mwaka (APR) cha 36-72% kinaonyesha gharama halisi ya mkopo. Ada ya kuanzisha ya hadi 20% pia huongeza mzigo mkubwa kwa mkopaji, kwani inakatwa kabla ya kupokea pesa.

Mchakato wa Maombi, Programu ya Simu na Hali ya Udhibiti

Mchakato wa Maombi na Mahitaji

Mchakato wa kuomba mkopo Kashway ni rahisi na wa kidijitali kikamilifu kupitia programu yao ya simu ya Android. Hakuna matawi ya kimwili au nambari ya USSD iliyotajwa. Ili kujiandikisha na kuomba mkopo, mteja anahitaji:

• Kitambulisho halali cha kitaifa.
• Nambari ya simu inayotumika.
• Maelezo ya makazi na ajira.
• Nenosiri la mara moja (PIN) kwa ajili ya kufikia akaunti.

Mchakato wa uthibitishaji wa kitambulisho na upakiaji wa nyaraka hufanywa kiotomatiki kupitia programu. Tathmini ya mikopo inafanywa kwa kutumia mfumo wa akili bandia kujifunza unaochambua data kutoka kwa kifaa cha mkononi cha mkopaji, rekodi za miamala ya kifedha, tabia ya matumizi ya programu, na historia ya ulipaji. Baada ya mkopo kuidhinishwa, pesa hutumwa moja kwa moja kupitia M-Pesa (Paybill 900068).

Vipengele vya Programu ya Simu na Uzoefu wa Mtumiaji

Programu ya Kashway ya Android (cash.pesa.loan.kenya) imepakuliwa zaidi ya mara milioni moja na ina ukadiriaji wa nyota 4.3-4.42 kutoka kwa zaidi ya watumiaji 23,000-24,000. Vipengele muhimu vya programu ni pamoja na:

• Mchakato wa maombi wa hatua mbili, unaoharakisha upatikanaji wa mkopo.
• Mipango ya mkopo iliyobinafsishwa kulingana na mahitaji na uwezo wa mkopaji.
• Ufuatiliaji wa ulipaji wa mkopo.
• Ratiba rahisi za ulipaji.

Watumiaji wengi wameisifu programu kwa kasi na urahisi wake. Hata hivyo, kuna ripoti za malalamiko kuhusu mikusanyiko yenye ukali na gharama zisizoeleweka.

Hali ya Udhibiti na Leseni

Kashway, kupitia XGO Kenya Limited, imepewa leseni na Benki Kuu ya Kenya (CBK) kama mtoa huduma wa mikopo ya kidijitali. XGO Kenya Limited ni miongoni mwa watoa huduma 58 wa mikopo ya kidijitali waliopewa leseni, chini ya uangalizi wa CBK kuhusu viwango vya riba, ada, na mbinu za ukusanyaji wa madeni.

Hata hivyo, Kashway imekabiliwa na hatua za kisheria kutoka CBK. Imebanwa kutumia Huduma za Ofisi za Mikopo (CRB) kuripoti wakopaji sugu, hii ikiwa ni kufuatia marufuku ya CBK kwa wakopeshaji wa kidijitali kufikia data ya CRB. Pia, kampuni mama ya XGO Kenya Limited imehusishwa na uchunguzi mpana wa CBK kuhusu mbinu zenye ukali za kukusanya madeni.

Kampuni inatakiwa kuzingatia miongozo ya CBK kuhusu riba ya haki, uwazi wa ada, na mbinu za kimaadili za ukusanyaji. Sheria ya Ulinzi wa Data (2019) inasimamia utunzaji wa data binafsi ya wateja, ingawa kumekuwa na malalamiko kuhusu matumizi mabaya ya data ya wakopaji.

Nafasi Sokoni, Ulinganisho na Ushauri kwa Wakopaji

Nafasi Sokoni na Ulinganisho na Washindani

Kashway inashindana na watoa huduma wengine takribani 57 wa mikopo ya kidijitali waliopewa leseni nchini Kenya, kama vile Tala, Branch, na Saida. Inajitofautisha kwa kutoa kiwango cha juu cha mkopo (hadi Shilingi za Kenya 500,000) na kutumia mfumo wa akili bandia kujifunza katika tathmini ya mikopo.

Huu hapa ulinganisho mfupi na baadhi ya washindani wake wakuu:

• Tala: Inatoa mikopo kati ya Shilingi za Kenya 500 na Shilingi za Kenya 50,000 na APR kati ya 15-30%. Inajulikana kwa modeli yake ya kina ya historia ya mikopo.
• Branch: Inatoa mikopo kati ya Shilingi za Kenya 100 na Shilingi za Kenya 70,000 na APR kati ya 12-24%. Inatoa vipengele vilivyounganishwa vya pochi ya kidijitali.
• Saida: Inatoa mikopo kati ya Shilingi za Kenya 1,000 na Shilingi za Kenya 30,000 na APR kati ya 20-45%. Inalenga wakopaji wenye kipato cha chini.
• Kashway: Inatoa mikopo kati ya Shilingi za Kenya 1,000 na Shilingi za Kenya 500,000 na APR kati ya 36-72%. Inajitofautisha na kiwango chake cha juu cha mkopo na tathmini ya haraka ya akili bandia kujifunza.

Kutokana na ulinganisho huu, ni dhahiri kuwa Kashway ina APR ya juu zaidi ikilinganishwa na washindani wake wakuu, ingawa inatoa uwezo wa kukopa kiasi kikubwa zaidi.

Maoni ya Wateja na Malalamiko ya Kawaida

Ingawa programu ya Kashway inapata sifa kwa kasi na urahisi wake, kuna malalamiko muhimu yaliyoripotiwa na watumiaji. Malalamiko haya ni pamoja na:

• APR halisi ya juu na makato ya mapema: Ada ya kuanzisha mkopo ya hadi 20% inakatwa kabla ya mkopo kutolewa, ikipunguza kiasi halisi cha pesa anachopokea mkopaji na kuongeza gharama halisi ya mkopo.
• Unyanyasaji kutoka kwa wakusanyaji madeni: Kumekuwa na ripoti za wakusanyaji madeni kutumia mbinu kali kupitia simu na SMS, jambo ambalo limekosolewa na Benki Kuu ya Kenya.
• Ukosefu wa uwazi kuhusu gharama kamili ya mkopo: Baadhi ya wakopaji wameripoti kutoelewa kikamilifu gharama zote zinazohusiana na mkopo.

Huduma kwa wateja inapatikana kupitia gumzo ndani ya programu na barua pepe ([email protected]), ingawa uzoefu wa watumiaji kuhusu muda wa majibu ni tofauti.

Ushauri wa Kivietendo kwa Wakopaji Watakaotarajia

Kwa kuzingatia maelezo yaliyotolewa, hapa kuna ushauri muhimu kwa wale wanaofikiria kukopa kutoka Kashway au wakopeshaji wengine wa kidijitali:

1. Elewa Gharama Kamili: Usivutiwe tu na kiasi cha mkopo. Hesabu APR halisi, ukijumuisha ada zote za kuanzisha na riba. Hakikisha unaelewa ni kiasi gani hasa utalipa kwa jumla.
2. Linganisha Chaguo: Kabla ya kukopa, linganisha Kashway na wakopeshaji wengine wa kidijitali kama Tala, Branch, au Saida. Angalia APR zao, ada, na masharti ya ulipaji. Chagua anayetoa masharti bora zaidi na yenye uwazi.
3. Kopa kwa Uangalifu: Kopa tu kiasi unachoweza kulipa kwa urahisi na ndani ya muda uliopangwa. Kumbuka ada ya kuchelewa kulipa ya 2% kwa siku inaweza kuongeza mzigo mkubwa haraka sana.
4. Soma Masharti na Vigezo (T&Cs): Hakikisha unasoma na kuelewa kila kipengele cha mkataba wa mkopo kabla ya kukubali. Uliza maswali ikiwa kuna jambo ambalo haliko wazi.
5. Jua Haki Zako: Ikiwa unakabiliwa na unyanyasaji kutoka kwa wakusanyaji madeni, jua haki zako kama mkopaji na ripoti tabia hizo kwa Benki Kuu ya Kenya.
6. Linda Data Yako: Fahamu jinsi data yako inavyotumiwa na kampuni ya mkopo. Hakikisha hutoa ruhusa isiyokuwa ya lazima kwa programu kufikia taarifa zako binafsi au za kifaa.

Kwa kumalizia, Kashway inatoa suluhisho la haraka la mikopo ya kidijitali nchini Kenya, hasa kwa wale wanaohitaji kiasi kikubwa. Hata hivyo, ni muhimu kuwa mwangalifu kutokana na viwango vya juu vya riba na ada, pamoja na ripoti za mbinu za ukusanyaji zenye ukali. Wakopaji wanashauriwa kufanya utafiti wao wenyewe na kufanya maamuzi sahihi ya kifedha.