Utangulizi na Usuli wa HelaCredit nchini Kenya
Katika ulimwengu wa kisasa wa huduma za kifedha nchini Kenya, ambapo mikopo ya kidijitali imekuwa sehemu muhimu ya maisha ya wengi, programu mbalimbali zimejitokeza kutoa suluhisho za kifedha. Moja wapo ya programu hizi ni HelaCredit, ambayo imepata umaarufu mkubwa miongoni mwa Wakenya wanaotafuta mikopo ya haraka kupitia simu zao za mkononi. Hata hivyo, ni muhimu kuelewa kwa undani jukumu halisi la HelaCredit na jinsi inavyofanya kazi.
HelaCredit, mara nyingi ikiandikwa kama Hela Credit, inaonekana kama programu-jalizi ya Android iliyotengenezwa na arcquitondev. Ilianza kuonekana kwenye Google Play mapema mwaka 2023. Tofauti na makampuni mengine ya mikopo ya kidijitali, hakuna ushahidi wa kuonyesha kuwa HelaCredit ni chombo huru cha kisheria kilichosajiliwa chini ya sheria za Kenya. Hali hii inaibua maswali muhimu kuhusu hadhi yake ya udhibiti.
Jambo la msingi kabisa ni kwamba HelaCredit HAJASAJILIWA miongoni mwa Watoa Mikopo wa Kidijitali waliopewa leseni na Benki Kuu ya Kenya (CBK) kufikia Machi 6, 2024. Hii inamaanisha kuwa HelaCredit yenyewe haitoi mikopo moja kwa moja. Badala yake, mfumo wake wa biashara unategemea kuwa mkusanyaji wa taarifa au mwongozo, unaowapa watumiaji habari kuhusu wakopeshaji wengine wa kidijitali ambao wameidhinishwa na Google Play. Programu inalenga wajasiriamali wa Kenya na wamiliki wa biashara ndogondogo wanaotafuta muhtasari wa haraka wa chaguzi za mikopo zinazopatikana. Ni muhimu kwa watumiaji kuitambua HelaCredit kama chombo cha taarifa na si mtoa huduma za mkopo wa moja kwa moja.
Huduma na Bidhaa Zinatolewa na HelaCredit
Kama ilivyoelezwa hapo awali, HelaCredit yenyewe haitoi mikopo. Jukumu lake kuu ni kama daraja au kiunganishi kati ya watumiaji na wakopeshaji halisi. Hivi ndivyo HelaCredit inavyofanya kazi:
- Inaorodhesha na kuunganisha kwa wakopeshaji wa nje walioidhinishwa kwenye Google Play.
- Inatoa muhtasari wa chaguzi za mikopo, vigezo vya kustahiki, na hatua za maombi kutoka kwa wakopeshaji hao wa nje.
Kwa hivyo, HelaCredit haina bidhaa zake za mkopo, viwango vyake vya riba, Ada ya Asilimia ya Mwaka (APR), ada zingine, au mahitaji ya dhamana. Masharti yote kama vile kiasi cha mkopo, muda wa kurejesha, riba, na ada, ni yale ya wakopeshaji wa tatu ambao HelaCredit inawaelekeza watumiaji. Watumiaji wanapaswa kuwa makini sana na kuhakikisha wanasoma na kuelewa masharti ya wakopeshaji halisi kabla ya kukubali mkopo wowote.
Mchakato wa Maombi, Mahitaji, na Uendeshaji
Mchakato wa kutumia HelaCredit kuelekea kupata mkopo ni rahisi lakini unahitaji umakini kutoka kwa mkopaji:
Mchakato wa Maombi
- Kupakua Programu: Watumiaji wanapakua programu ya HelaCredit kutoka Google Play Store. HelaCredit inapatikana tu kwa simu za Android; hakuna toleo la iOS.
- Kuvinjari: Baada ya kupakua, watumiaji wanaweza kuvinjari muhtasari wa wakopeshaji mbalimbali wanaopatikana kupitia programu.
- Kuelekezwa: Mara mtumiaji anapochagua mkopeshaji anayemfaa, HelaCredit inamwelekeza kwenye jukwaa la mkopeshaji husika (kwa kawaida programu yao au tovuti yao) ili kuendelea na mchakato wa maombi.
Mahitaji
Mahitaji ya mkopo, kama vile vitambulisho, namba ya simu, na taarifa za kibenki au M-Pesa, huwekwa kabisa na wakopeshaji wa tatu. HelaCredit haina mamlaka juu ya masharti haya. Mchakato wa Kujua Mteja Wako (KYC) na ukaguzi wa mikopo pia hufanywa na wakopeshaji washirika.
Uendeshaji wa Mikopo
Utoaji wa mikopo na ukusanyaji wa marejesho hugharamiwa kikamilifu na wakopeshaji washirika. Malipo ya mkopo yanaweza kufanywa kupitia uhamisho wa benki, M-Pesa, au hata pesa taslimu, kulingana na sera za kila mkopeshaji. HelaCredit haina jukumu katika hatua hizi za kifedha.
Vipengele vya Programu ya Simu na Uzoefu wa Mtumiaji
Programu ya HelaCredit ya Android imepata watumiaji wengi, ikiwa na vipakuliwa zaidi ya 500,000 na wastani wa nyota 4.2 kutokana na hakiki zaidi ya 2,000 kufikia Mei 2025. Hii inaonyesha kuwa watumiaji wengi wanapata thamani katika huduma zake za mwongozo.
Vipengele Vikuu vya Programu:
- Inatoa mwongozo kuhusu kiasi cha mikopo, muda wa kurejesha, na viungo vya mawasiliano vya wakopeshaji.
- Urahisi wa kuvinjari na muhtasari fupi wa wakopeshaji.
Uzoefu wa Mtumiaji:
Watumiaji wengi wamesifu programu kwa urahisi wa matumizi na muhtasari wake mafupi na wenye kueleweka wa wakopeshaji mbalimbali. Hata hivyo, kuna pia ukosoaji kuhusu kukosekana kwa uwezo wa kukopa moja kwa moja kutoka HelaCredit na pia baadhi ya taarifa za wakopeshaji zilizokuwa zimepitwa na wakati. Ni muhimu kukumbuka kuwa HelaCredit haina tovuti yake binafsi au jukwaa la mtandaoni; inategemea tu programu yake ya Android.
Ubora wa huduma kwa wateja unategemea kabisa wakopeshaji wa tatu. HelaCredit yenyewe haitoi msaada kwa wateja zaidi ya mwongozo wa programu-jalizi.
Hali ya Udhibiti na Leseni nchini Kenya
Hili ni eneo muhimu sana kwa watumiaji wa HelaCredit. Kama ilivyosisitizwa, HelaCredit SIYO Mtoa Mikopo wa Kidijitali aliyepewa leseni na Benki Kuu ya Kenya. Mnamo mwaka 2022, Ofisi ya Tume ya Kulinda Data ya Kenya iliikagua HelaCredit kama mkusanyaji wa taarifa za wakopeshaji asiyedhibitiwa. Hii inathibitisha hadhi yake kama chombo cha taarifa badala ya mtoa mikopo halisi.
Usimamizi wa Benki Kuu ya Kenya unatumika tu kwa makampuni halisi yanayotoa mikopo. HelaCredit haina usimamizi wa moja kwa moja wa udhibiti kwa shughuli za ukopeshaji kwani haifanyi hivyo. Ulinzi wa watumiaji unategemea uzingatiaji wa sheria na kanuni za wakopeshaji washirika. HelaCredit haina dhima ya moja kwa moja kwa masharti ya mikopo au ukusanyaji wa marejesho, kwani hayo yote ni majukumu ya wakopeshaji wa tatu.
Nafasi Sokoni na Ulinganisho na Washindani
HelaCredit inafanya kazi sambamba na majukwaa mengine ya kulinganisha mikopo (kama vile Money254) nchini Kenya. Tofauti yake kuu ni kwamba haina leseni ya kutoa mikopo, jambo linalopunguza uaminifu wake kama mtoa huduma za kifedha. Ubishani wake unatokana na kurahisisha upatikanaji wa orodha ya wakopeshaji walioidhinishwa na Google Play ndani ya kiolesura kimoja.
HelaCredit haina ushirikiano uliotangazwa na benki, kampuni za simu, au taasisi nyingine za kifedha. Hali hii inaweza kuathiri uwezo wake wa kukua na kupanua huduma zake zaidi ya kuwa mwongozo tu.
Kuhusu utendaji wa kifedha, HelaCredit haina taarifa za kifedha za umma, na mfumo wake wa kupata mapato hauko wazi (inawezekana kupitia matangazo au rufaa za washirika). Haishikilii mikopo na haina wawekezaji au raundi za ufadhili zilizotangazwa. Hivyo, hakuna viwango vya mikopo isiyolipwa au usimamizi wa hatari unaotumika kwake.
Ushauri wa Kivita kwa Wakopaji Watarajiwa
Kwa kuzingatia maelezo yote yaliyotolewa, ni muhimu kwa Wakenya wanaotafuta mikopo kupitia HelaCredit kuchukua tahadhari zifuatazo:
- Tambua Jukumu Halisi la HelaCredit: Daima kumbuka kuwa HelaCredit ni programu ya mwongozo na kukusanya taarifa, si mtoa mikopo. Haikopeshi pesa yenyewe.
- Thibitisha Leseni ya Mkopeshaji Halisi: Kabla ya kuomba mkopo wowote, thibitisha ikiwa mkopeshaji unayeelekezwa kwake na HelaCredit amesajiliwa na Benki Kuu ya Kenya (CBK). Orodha ya wakopeshaji waliosajiliwa inapatikana kwenye tovuti ya CBK. Kukopa kutoka kwa mkopeshaji asiye na leseni kunaweza kukuweka katika hatari kubwa.
- Soma Masharti na Vigezo kwa Makini: Hakikisha unasoma na kuelewa kikamilifu masharti, viwango vya riba, ada, na muda wa kurejesha wa mkopeshaji halisi, na si tu muhtasari uliotolewa na HelaCredit. Uliza maswali ikiwa kuna jambo hujaelewa.
- Jilinde na Taarifa Zako Binafsi: Kuwa makini sana na taarifa unazoshiriki na wakopeshaji wa tatu. Hakikisha wewe unashughulika na chombo halali na kinachotii sheria za ulinzi wa data.
- HelaCredit Haiwajibiki kwa Mikopo: Elewa kuwa HelaCredit haina jukumu la kisheria kwa mikopo unayochukua kutoka kwa wakopeshaji wa tatu. Kila suala la mkopo, ikiwemo malalamiko au matatizo ya ulipaji, litashughulikiwa moja kwa moja na mkopeshaji husika.
- Linganisha na Tafuta Chaguzi Nyingine: Usitegemee chanzo kimoja tu. Tumia HelaCredit kama sehemu ya utafiti wako, lakini pia fanya utafiti wako binafsi kuhusu wakopeshaji wengine na masharti yao.
Kwa kufuata ushauri huu, watumiaji wanaweza kujilinda na kufanya maamuzi sahihi ya kifedha wanapotafuta mikopo ya kidijitali nchini Kenya, wakitumia zana kama HelaCredit kwa manufaa yao bila kujiweka hatarini.
